Gysbert Japiks – Freugde fan de wrâld. Wurden en wizen Voorwoord door Bernard Smilde; vertalingen door Atze Bosch, Klaas Bruinsma, Jan Popkema, Bernard Smilde, Douwe A. Tamminga.(2005) Met cd van de Kristlike Sjongferiening ‘Halleluja’; solisten Netty Otter (alt) en Ben Brunt (bariton); begeleid door Broer Giesing (fluit), Wian Willemsma (viola di gamba) en Johan Bijhold (klavecimbel)
In 2003 verscheen van predikant/componist Bernard Smilde Freugde fan de wrâld: gedichten van de 17e-eeuwse dichter Gysbert Japiks (ook wel Japix of Japicx) met de melodie voor koor, solist en instrumenten. Daarin 35 gedichten waarbij Japiks zelf de melodie had aangegeven, zowel in het Midfries als in een moderne Friese en Nederlandse versie. 29 daarvan staan nu op cd, voorbeeldig uitgevoerd door het koor ‘Halleluja’ van Beetgumermolen, met solisten Netty Otter (alt) en Ben Brunt (bariton). Van vier gedichten is zowel een koor- als solistenversie opgenomen. De muzikale begeleiding gebeurt met authentieke 17e-eeuwse instrumenten door Johan Bijhold op klavecimbel, Wian Willemsma op viola da gamba en Broer Giesing op fluit. Het is een goede keus geweest om van wat langere gedichten slechts een paar coupletten op te nemen. De meeste liederen duren daardoor slechts één à twee minuten, waardoor ze elkaar vlot afwisselen en de cd niet gauw verveelt. Het bijbehorende drietalige tekstboek maakt dat iedere liefhebber van 17e-eeuwse muziek, Fries of Nederlander, de 17e-eeuwse Friese teksten op deze cd goed kan volgen.
Gysbert Japix (1603-1666) Skriuwers yn byld 1; fernijde werprintinge (2003)
In 1966 verscheen het eerste boekje in de reeks ‘Skriuwers yn byld’. Van dat boek, over Gysbert Japiks, is nu ter gelegenheid van diens 400e geboortedag een ‘vernieuwde herdruk’ verschenen. De inleiding (zowel in het Fries als het Nederlands) is verzorgd door Ph. Breuker en geeft een kort overzicht van leven en werk van de dichter. Daarna volgen de bladzijden met afbeeldingen, van het portret van Gysbert Japiks uit 1637 door de Leeuwarder schilder Matthijs Harings tot het standbeeld van Wilfried Put voor de Bolswarder kerk uit 1966. Daartussen afbeeldingen van Bolsward, Witmarsum, de woonplaatsen van Japiks, van titelpagina’s van zijn werk als de Friesche Rymlerye, zowel van de eerste druk als van latere herdrukken. Er zijn afbeeldingen van tijdgenoten, Nederlandse dichters die Japiks tot voorbeeld dienden, zoals Starter, Hooft en Vondel en er wordt aandacht besteed aan de dissertaties die aan het werk van Gysbert Japiks gewijd zijn in de twintigste eeuw. De heruitgave maakt voor een deel gebruik van hetzelfde materiaal als voor de eerste druk, maar het oogt allemaal wat frisser.
Gysbert Japix – Een keuze uit zijn werk Toegelicht door Philippus Breuker (red.) en vertaald door Douwe A. Tamminga en Atze Bosch in het Nederlands en Klaas Bruinsma en Jan Popkema in het Fries (2003)
In het 400e geboortejaar van de Friese dichter Gysbert Japix verschijnt deze prachtuitgave waarin een flink deel van zijn werk drietalig gepresenteerd wordt. Naast het 17e-eeuwse Fries staat een moderne Friese vertaling van Klaas Bruinsma en Jan Popkema, en een Nederlandse vertaling van Atze Bosch die de vertalingen uit 1989 van de vorig jaar overleden Douwe Tamminga aanvulde. Niet eerder kon het werk van Japix, die op gelijke hoogte staat met bekende Nederlandse tijdgenoten als Vondel, zo uitvoerig geraadpleegd worden Er zijn gedichten in velerlei soort als liefdesgedicht, bruidslied, herdersdicht of idylle. Er is proza, waaronder een enkele brief en een door Japix uit het Frans vertaalde verhandeling over het leven en de dood, en er zijn psalmberijmingen. In een ‘Ten geleide’ geeft redacteur en Japixkenner Philippus Breuker de waarde van deze dichter nog eens aan, zegt iets over diens leven en literaire ontwikkeling, en verantwoordt de uitgave. Achter in het boek staan verhelderende toelichtingen met betrekking tot een datering, genres en historische en persoonlijke zaken.
Gysbert Japicx – Gedichten Keuze uit zijn poëzie met vertalingen en commentaar door Douwe Tamminga (1989)
De bekende literator Douwe Tamminga kreeg van het Fonds voor de Letteren de opdracht een bloemlezing te maken van het werk van de 17e-eeuwse Friese dichter Gysbert Japicx, met daarbij een Nederlandse vertaling. Tamminga heeft zich bijzonder knap van zijn taak gekweten. Hij geeft ter inleiding een beknopte biografische schets van Japicx en een beeld van diens unieke plaats in de Friese letteren, vergelijkbaar met die van Hooft, Vondel en Bredero samen voor de Nederlandse literatuur. Naar 17e-eeuws voorbeeld is de bundel ingedeeld in drie afdelingen. Deze uitgave met de oorspronkelijke tekst en vertaling naast elkaar, stelt zowel niet-Friese lezers als Friezen die moeite hebben met het 17e-eeuwse Fries in staat het werk van Japicx te leren kennen. De sfeer van de vertalingen benadert de originelen zeer dicht, door metrum en rijmsoorten getrouw over te nemen en door het gebruik van soms wat archaiserend Nederlands. Een ‘Toelichting bij enkele verzen’ achterin, waarin onder andere namen worden toegelicht, completeert dit voorbeeldige werk dat de eerste introductie vormt tot het werk van deze grote Friese dichter voor niet-friestaligen.
